วัดพระธาตุขามแก่น

พระธาตุขามแก่น  เป็นพระธาตุที่บรรจุพระอังคาร(เถ้ากระดูก)ของพระพุทธเจ้าโดยพระอรหันต์ 9 รูปเป็นผู้บรรจุ เหตุการณ์ของพระธาตุขามแก่นอยู่ในช่วงเดียวกันกับพระธาตุพนม โดยโมรียกษัตริย์ได้รับพระอังคารมาจากเมืองกุสินารา ในชมพูทวีป ภายหลังได้ทราบว่า พระมหากัสสป พร้อมด้วยพระอรหันต์ 500 รูป  โดยมีเจ้าเมืองทั้ง 5  คือพระยาอินทปัฏฐนคร  พระยาคำแดง พระยานันทเสน พระยาสุวรรณภิงคาร และพระยาจุลนีพรหมทัตต์ได้กำลังก่อสร้างพระธาตุพนมบรรจุพระอุรังคธาตุ พระองค์มีความประสงค์จะนำพระอังคารไปร่วมบรรจุด้วยจึงได้ให้คณะพระอรหันต์ 9 รูปและพระยาหลังเขียวพร้อมด้วยบริวาร 90 คนรับภาระนำพระอังคารมาร่วมบรรจุเมื่อเดินทางมาถึงการก่อสร้างและพิธีทุกอย่างแล้วเสร็จหมดแล้ว  ทั้งหมดจึงพลาดหวัง   ระหว่างเดินทางกลับนครของตนได้พักค้างแรมที่ดอนมะขามแห่งหนึ่งซึ่งมีต้นมะขามใหญ่ต้นหนึ่ง ซึ่งตายล้มลงแล้วเปลือกกระพี้กิ่งก้านสาขาไม่มี  เหลือแต่แก่นข้างใน  จึงได้นำพระอังคารวางไว้ที่มะขามแก่นนั้น คณะเดินทางได้กลับมาพักที่ดอนมะขามแก่นแห่งนี้ พักที่เดิมเพราะเป็นที่สะดวกในเรื่องน้ำ ได้พบปาฏิหาริย์คือต้นมะขามที่ล้มตายเหลือแต่แก่นนั้นบัดนี้ได้กลับเป็นต้นมะขามที่เขียวชอุ่ม ผลิดอกออกผลแตกกิ่งก้านสาขา  คณะทั้งหมดเห็นอภินิหารที่ปรากฏนั้น จึงได้ตกลงกันสร้างพระธาตุเพื่อบรรจุพระอังคารที่ดอนมะขามแห่งนี้ ทั้งหมดก็ได้สร้างวัด และสร้างเมืองบริเวณนั้น